Wymierne efekty zwalczania przestępczości gospodarczej w Polsce w latach 2018-2022
Jarosław Kopyto
ORCID: orcid.org/0009-0006-7899-617X
jarekkopyto@gmail.com
badacz niezależny
DOI: 10.26366/PTE.ZG.2024.257
Download (pdf)
Cytowanie: Kopyto, J. (2024). Wymierne efekty zwalczania przestępczości gospodarczej w Polsce w latach 2018-2022. Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, 20, s. 113-128. DOI: 10.26366/PTE.ZG.2024.257
KODY JEL: 017, P37Wpływ przestępczości ekonomicznej, w tym korupcji na funkcjonowanie gospodarki oraz efekty jej zwalczania wywołują wiele sporów i kontrowersji nie tylko w społeczeństwie, ale także wśród naukowców zajmujących się tą problematyką. Co do zasady podnosi się, że przestępczość ta z jednej strony oznacza wypaczenie reguł wolnego rynku i konkurencji, z drugiej – pojawiają się głosy, iż w gospodarkach „przeregulowanych”, gdzie przedsiębiorca zmaga się z dużą liczbą, często wzajemnie sprzecznych przepisów, działania na granicy prawa stanowią niejako udrożnienie wolnego rynku. Jednocześnie znane są też sugestie, iż nakłady finansowe na służby odpowiedzialne za zwalczanie przestępczości przewyższają efekty finansowe ich działania. Celem artykułu jest ocena wymiernych efektów zwalczania przestępstw ekonomicznych w Polsce w latach 2018-2022, w tym zwłaszcza korupcji. Artykuł jest rezultatem prac badawczych, w ramach których zastosowano analizę porównawczą wybranych wskaźników dotyczących przestępstw ekonomicznych oraz dokonano interpretacji tych wskaźników. W postępowaniu badawczym wykorzystano dane pochodzące z Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Policji, Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW), Żandarmerii Wojskowej (ŻW) oraz innych służb. Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej części omówiono pojęcia związane z przestępczością ekonomiczną, w tym korupcją oraz tzw. przestępczością vatowską. Natomiast w drugiej części artykułu dokonano oceny efektywności finansowej służb oraz zaprezentowano wyniki analizy porównawczej efektów finansowych w stosunku do wysokości budżetu CBA oraz wpływów z podatku VAT do budżetu państwa. Wyniki badań wskazują, iż efekty działania służb są zależne od zmian w prawodawstwie oraz, że przekraczają wielokrotnie kwotowo nakłady finansowe na ich działanie, np. na budżet CBA.
Słowa kluczowe: korupcja, wyłudzenia VAT, dochody budżetu Państwa, przestępczość ekonomiczna, CBA
Measurable effects of combating economic crime in Poland in 2018-2022
The impact of economic crime, including corruption, on the functioning of the economy and the effects of combating it cause a lot of dispute and controversy not only in society, but also among scholars dealing with this issue. As a rule, it is argued that this crime, on the one hand, means a distortion of the rules of the free market and competition, on the other hand, there are claims that in "over-regulated" economies, where the entrepreneur faces a large number of, often mutually contradictory regulations, actions at the edge of the law are the only possibility for business to operate. At the same time, there are also well-known suggestions that financial outlays for crime-fighting services outweigh the financial effects of their activities. The purpose of the article is to assess the measurable effects of combating economic crimes in Poland in 2018-2022, especially corruption. The article is the result of research work, which included a comparative analysis of selected indicators of economic crimes and interpretation of these indicators. The research proceedings used data from the Central Anti-Corruption Bureau, the Police, the National Fiscal Administration, the Internal Security Agency, the Military Police and other services. The article consists of two parts. The first part discusses concepts related to economic crime, including corruption and so-called VAT crime. On the other hand, the second part of the article evaluates the financial efficiency of the services and presents the results of a comparative analysis of the financial effects in relation to the amount of the CBA budget and VAT revenues to the state budget. The results show that the effects of the services are directly proportional to changes in legislation and that they exceed many times the amount of financial outlays for their operation, such as the budget of the CBA.
Key words: corruption, VAT extortion, state budget revenue, economic crime, CBA
Submitted: 2024-05-14, Reviewed: 2024-06-06, Accepted: 2024-06-10, Published: 2024-06-11
Panel redakcyjny
Umożliwia przesyłanie artykułów naukowych
oraz ich recenzowanie i redagowanie.